Link Video: https://youtu.be/8YW5xY0GmsM
Ngày 13/6, blog Trần Đông A trên VOA có bài “‘Ngọn lửa Tây Nguyên”: cháy tiếp hay sẽ bị dập tắt?”
Tác giả dẫn tin từ báo Công an Nhân dân cho biết, tính đến 18h30 ngày 12/6, tổng số người bị bắt trong vụ tấn công vào ủy ban nhân dân hai xã tại huyện Cư Kuin, Đắk Lắk, là 27 người.
Tác giả nhắc đến bản tin đã bị gỡ bỏ trên VnExpress, theo đó, khoảng 0 giờ 35 phút ngày 11/6, tại địa bàn xã Ea Tiêu, huyện Cư Kuin, có một nhóm khoảng 10 người mặc đồ rằn ri, đi xe máy, kéo đến trụ sở Uỷ ban và Công an xã Ea Tiêu. Sau khi triệt hạ hai công an, nhóm này ra ngã ba Ea Sim, quốc lộ 27, chặn một ôtô bán tải và bắn chết tài xế. Cùng lúc, một nhóm khác gồm 30 người đi hai xe Jeep và xe máy, tấn công trụ sở Ủy ban và Công an xã Ea Ktur. Nhóm này dùng súng và dao tấn công một Thiếu tá 42 tuổi, một Đại uý 35 tuổi và hai Thượng uý 21 – 29 tuổi. Gây án xong, nhóm này bắn Bí thư, Chủ tịch xã và một thanh niên.
Tác giả dẫn ý kiến của ông Phan Minh Tiến, từ huyện Cư Kuin nói với BBC: “Người dân ở đây có nhiều luồng suy nghĩ. Những người nông cạn sẽ phán ngay nhóm tấn công là quân phản loạn, là Fulro, khủng bố, thậm chí là tàn tích của nhà nước Đề Ga… Còn người có hiểu biết thì rất dè chừng, không dám nói thẳng. Họ hiểu là có rất nhiều những xung đột có thể dẫn đến kết cục như vầy… Chẳng hạn như những cuộc cưỡng chế đất đai bằng dùi cui, roi điện. Hay những cuộc đàn áp người dân tộc biểu tình cho nguồn nước tưới tiêu, sinh hoạt của họ bị xả thải ô nhiễm. Tuy nhiên, hầu như tất cả đều đồng tình rằng, dùng vũ lực như vầy, nhất là làm thiệt mạng cả dân thường là sai trái.”
Đồng thời, tác giả nhắc đến việc các trang Facebook thân Chính phủ đều chĩa mũi dùi về Nhà nước Đề Ga hay Fulro, cho dù Bộ Công an chưa đưa ra thông báo chính thức về nguyên do vụ việc.
Tác giả dẫn tin từ BBC cho hay, Ban Tuyên giáo ra chỉ đạo: Báo chí phải “chấp hành tuyệt đối kỷ luật thông tin, chỉ đăng theo tin của Bộ Công an; không mở rộng thông tin, kiểm soát chặt chẽ bình luận“. Một nhà báo giấu tên từ Việt Nam nói với BBC rằng, trong tình hình có những vụ việc chấn động như thế, báo chí thay vì đóng vai trò phục vụ bạn đọc bằng cách tường thuật nhiều chiều, thì phải chịu cảnh làm cái loa phát ngôn cho chính quyền.
Tác giả nhận xét, nhóm người nói trên hành động có tổ chức hay đơn lẻ, hành động xong họ rút đi đâu, có bắt theo con tin nào mang đi theo là những vấn đề chưa thể biết. Tuy nhiên xung đột sắc tộc, đất đai và sự đàn áp của chính quyền đối với người bản địa ở Tây Nguyên không phải là vấn đề mới xảy ra gần đây.
Nhiều vụ bắt giữ những thầy truyền đạo Tin lành, các nhà hoạt động tôn giáo ôn hòa diễn ra trong thời gian qua, với các điều luật như 117 “tuyên truyền chống nhà nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam“.
Một số cuộc biểu tình liên quan đến việc phản đối các dự án xả thải gây ô nhiễm môi trường ở địa phương, hay cưỡng chế đất đai đều kết thúc bằng việc đưa Cảnh sát Cơ động vào và bắt giữ những người bị cho là đứng đầu có liên quan. Hàng trăm người Thượng Tây Nguyên phải bỏ nước ra đi vì các lý do bị đàn áp tôn giáo và đang xin tị nạn chính trị ở Thái Lan, chờ để được định cư một nước thứ ba. Tuy nhiên, việc dùng súng tấn công hai trụ sở ủy ban xã là một sự việc hiếm hoi, bởi Việt Nam kiểm soát súng đạn rất chặt chẽ, người dân không được sử dụng súng.
Tác giả dẫn tìm hiểu của VOA, từ giữa năm 2022 đến tháng 3/2023, huyện Cư Kuin tiến hành giải phóng mặt bằng, bao gồm cả cưỡng chế, để lấy đất của hàng chục hộ dân ở hai xã Ea Tiêu và Ea Ktur phục vụ các dự án. Người dân phải chịu thiệt thòi trong các cuộc giải phóng mặt bằng này.
Tác giả bình luận, “Ngọn lửa Tây nguyên” – Cháy tiếp hay sẽ bị dập tắt? Đây là vấn đề đau đầu đối với cả Bộ Công an lẫn chính quyền. Hành động của các lực lượng an ninh trong những ngày qua cho thấy, chính quyền có thể áp dụng lại “mô thức Đồng Tâm”, tức là sẽ truy bức và đàn áp đến cùng.
Và tác giả nhắc đến lời cảnh tỉnh của nhà văn Nguyên Ngọc: “Nếu không kịp thời có giải pháp khắc phục những khiếm khuyết của quá trình khai thác và sử dụng đất đai, thì vấn đề dân tộc sẽ rất có thể phát sinh trong thực tế nay mai ở Tây Nguyên, chí ít là mất ổn định, nghiêm trọng là máu lại đổ… một khi vấn đề dân tộc và tôn giáo quyện vào nhau thì nguy cơ tới thật khó lường”.
Tác giả kết luận, đây thật sự là một lời cảnh báo đầy trách nhiệm, trung thực, dũng cảm và đã được chứng tỏ là tuyệt đối chính xác. Rất tiếc là nó đã hoàn toàn bị bỏ ngoài tai, thậm chí cả sau khi những điều cảnh báo đã thành hiện thực!
Hoàng Anh – Thoibao.de (Tổng hợp)
>>> Lịch sử xung đột sắc tộc Tây Nguyên
>>> Thanh tra và giám sát thanh tra
>>> TIẾNG SÚNG CƯ KUIN, ĐAK LAK
Bất ổn đất đai đáng báo động
