Kết luận Điều tra của Bộ Công an về vụ án của Tập đoàn Vạn Thịnh Phát và bà Trương Mỹ Lan, đã cáo buộc, trong thời gian 10 năm, Ngân hàng SCB của bà Lan đã cho hệ sinh thái của mình vay gần 1 triệu 67 nghìn tỷ đồng, tương đương khoảng 45 tỷ USD. Dư nợ còn lại lên đến 677.000 tỉ đồng, tương đương 28 tỷ USD, là số nợ không thể thu hồi.
Ngày 17/4, truyền thông quốc tế đồng loạt đưa tin, “Việt Nam làm điều chưa từng có là bơm 24 tỷ đô la để giải cứu Ngân hàng SCB”. Bản tin độc quyền của một hãng truyền thông quốc tế cho biết , chính quyền Việt Nam đã làm một việc “chưa từng có” để giải cứu Ngân hàng SCB – ngân hàng bị bà Trương Mỹ Lan thao túng.
Theo hãng tin quốc tế, Ngân hàng SCB từng là một trong những tổ chức cho vay thương mại lớn nhất Việt Nam, tính theo lượng tiền gửi. Tính đến đầu tháng 4/2024, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã cấp cho Ngân hàng SCB số tiền 592,7 nghìn tỷ đồng, tương đương với 23,72 tỷ USD, dưới dạng “các khoản vay đặc biệt” để cứu giúp.
Theo thông tin và các văn bản của ngành ngân hàng mà một người được tiếp cận, đã cung cấp cho hãng tin quốc tế nói trên, khẳng định: “Nếu không cho vay, SCB sẽ sụp đổ. Còn nếu tiếp tục cho vay, kho bạc quốc gia sẽ dần cạn kiệt”.
Đây là tình huống “chưa từng có”, xét đến khối lượng tiền mặt khổng lồ được bơm vào, cũng như sự phức tạp của hoạt động này, quy mô thiệt hại hiện tại, và nguy cơ tiềm ẩn đối với hệ thống tài chính Việt Nam.
Theo báo cáo của Bộ Tài chính, nợ công của Việt Nam năm 2023 ổn định ở mức 37% tổng sản phẩm quốc nội (GDP), trong khi thâm hụt ngân sách tăng nhẹ lên mức 4,4% GDP. Theo Ngân hàng Nhà nước, dự trữ ngoại hối đạt khoảng 100 tỷ đô la vào cuối năm 2023.
Vào tháng 10/2022, sau vụ bắt giữ nữ đại gia bất động sản Trương Mỹ Lan, Ngân hàng Nhà nước đã đưa SCB vào diện bị giám sát, để ngăn chặn tình trạng rút tiền ồ ạt khỏi SCB. Kể từ đó, SCB đã sử dụng số tiền được bơm từ Ngân hàng Nhà nước để chi trả cho việc rút tiền mặt của khách hàng.
Cụ thể, con số này tăng so với mức bơm ban đầu, trong khoảng tháng 10 và tháng 11/2022, là 3,7 tỷ USD mỗi tháng, và tốc độ tăng hàng tháng là gần 1,2 tỷ USD, từ đó đến tháng 10/2023. Việc này cho thấy, lượng tiền bơm vào là 23.000 tỷ đồng, tương đương 910 triệu USD mỗi tháng, kể từ tháng 11/2023 cho đến nay.
Theo thông tin mới mà hãng tin này nhận được, bất chấp sự trợ giúp chính thức như vừa kể, tính đến tháng 12/2023, Ngân hàng SCB vẫn tiếp tục gặp vấn đề về thanh khoản, và đôi khi phải vật lộn để giải quyết các khoản thanh toán đúng hạn. Điều này ảnh hưởng đến “tâm lý” của khách hàng, và có khả năng tạo ra rủi ro cho toàn bộ hệ thống tài chính ngân hàng Việt Nam.
Lâu nay, công luận đặt câu hỏi, tại sao các sai phạm mang tính hệ thống của bà Trương Mỹ Lan và Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, cũng như hệ sinh thái của họ, kéo dài trong thời gian tới 20 năm, mà không bị phát hiện.
Tất cả các cơ quan chức năng, như hệ thống tài chính, ngân hàng, kiểm toán nhà nước, thanh tra các cấp… đặc biệt là Bộ Công an, không cơ quan nào phát hiện kịp thời để xử lý nhanh và sớm hơn. Bất chấp những cảnh báo trước đó của truyền thông nhà nước, vụ án vẫn không được giới chức lãnh đạo Việt Nam quan tâm đúng mức.
Ai phải chịu trách nhiệm về những điều vừa kể?
Theo giới phân tích, Cơ quan Chống tham nhũng của Việt Nam do Tổng Trọng đứng đầu, đã không dám cho mở tung cái “hũ mắm” có tên Vạn Thịnh Phát của “bà Trùm” Trương Mỹ Lan. Vì nếu bới ra, sẽ liên quan đến một lô, một lốc những dây mơ, rễ má của toàn bộ hệ thống quan chức cấp cao trong bộ máy chính quyền, từ năm 1992 cho đến ngày bà Trương Mỹ Lan bị khởi tố, bắt giam.
Việc chính quyền Việt Nam quyết định bơm tới 24 tỷ USD để cứu Ngân hàng SCB, đã cho thấy nhận thức của lãnh đạo cấp cao. Họ biết rõ về sự nguy hiểm nên buộc lòng phải cứu SCB, để tránh một cuộc khủng hoảng tài chính mang tính dây chuyền. Đây là cuộc giải cứu chưa có tiền lệ của chính quyền Việt Nam, sử dụng ngân sách nhà nước – tức tiền thuế của dân để cứu một ngân hàng tư nhân.
Nếu không cứu Ngân hàng Thương mại Cổ phần Sài Gòn (SCB) thì giàn lãnh đạo cấp cao của Đảng cũng chết theo cả nút.
Điều vừa kể có liên quan gì đến các đồn đoán cho rằng, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng sẵn sàng mất trăm triệu tỷ do Trương Mỹ Lan chiếm đoạt, để cứu Lê Minh Hưng hay không?./.
Trà My – Thoibao.de
