Đề xuất miễn kỷ luật cho cán bộ “dám nghĩ, dám làm” có khả thi?

Link Video: https://youtu.be/RQr03qXT31E

Ngày 25/3, truyền thông Việt Nam loan tin, “Bộ Nội vụ đề xuất cán bộ “dám nghĩ, dám làm” được miễn kỷ luật”. Theo đó, những cán bộ dám nghĩ, dám làm, dám đột phá vì lợi ích chung, sẽ được một Nghị định khuyến khích và quy định, những người như vậy có thể được miễn xử lý trách nhiệm trước Đảng Cộng sản và pháp luật.

Dự thảo Nghị định này làm người ta liên tưởng đến trường hợp ông Đinh La Thăng, một lãnh đạo có tiếng là năng nổ, dám nghĩ, dám làm… Nhưng kết quả, sự năng nổ của ông đã đem lại cho ông những bản án nặng nề, với tổng cộng lên đến 30 năm tù, vì vi phạm quy định về quản lý, cố ý làm trái gây thiệt hại v.v…

Bình luận về vấn đề này, VOA Tiếng Việt ngày 27/3, đã dẫn lời Giáo sư Mạc Văn Trang cho rằng, đó là một biện pháp đối phó, sẽ không mang lại kết quả.

VOA cho biết, theo quan sát của họ, Dự thảo Nghị định được đưa ra trong bối cảnh công cuộc chống tham nhũng ở Việt Nam, còn gọi là “đốt lò”, được đẩy mạnh trong những năm gần đây, với nhiều cán bộ bị bắt, cùng lúc, xuất hiện những dấu hiệu công việc bị đình trệ trong bộ máy nhà nước, vì những cán bộ còn lại sợ mắc sai phạm, bị kỷ luật.

Theo Dự thảo Nghị định này, khi cán bộ thực hiện một đề xuất đã được cấp có thẩm quyền duyệt, nhưng không đạt hoặc chỉ đạt được một phần mục tiêu đề ra, hoặc xảy ra thiệt hại, với điều kiện là cán bộ thực hiện đề xuất trong tình thế cấp thiết, do sự kiện bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan… Khi đó, họ có thể được miễn xử lý kỷ luật, nếu trong quá trình thực hiện, họ nhận thấy có rủi ro, có thiệt hại xảy ra và đã báo cáo điều đó với cấp có thẩm quyền.

Mặt khác, nếu cán bộ thực hiện đề xuất phải chấp hành quyết định của cấp trên, sau khi đã báo cáo, đề nghị cấp có thẩm quyền về việc chấm dứt thực hiện, nhưng cấp có thẩm quyền vẫn quyết định tiếp tục thực hiện, cán bộ đó cũng được miễn kỷ luật.

Từ TP. HCM, Giáo sư Mạc Văn Trang, 85 tuổi, nói với VOA rằng, các quan chức ở Việt Nam “làm gì phải có ăn, phải có chấm mút”, nhưng khi công cuộc “đốt lò” được đẩy mạnh, các quan chức “sợ nguy hiểm, không dám làm”, do đó, công việc của nhiều bộ, ngành, địa phương bị chậm lại, có nơi ngân sách được rót về song lại không được giải ngân.

*Hình: Truyền thông nhà nước đưa tin về đề xuất của Bộ Nội vụ*

Tình trạng đó làm cho chính quyền phải đưa ra giải pháp để khuyến khích những người dám nghĩ, dám làm, giáo sư Trang phân tích. Song ông cũng nhận định rằng, việc này chỉ có giá trị như một khẩu hiệu, vì các cán bộ Việt Nam – những người rất am hiểu bộ máy của chính họ – đều biết rằng, chính quyền “nói như thế nhưng không phải như thế”.

“Nói như vậy rồi làm, rồi đến lúc có sai phạm rất nguy hiểm. Cái quan điểm, cái khẩu hiệu dám nghĩ, dám làm đưa ra lúc này rất là buồn cười. Đây là giải pháp tình thế và tôi nghĩ không có kết quả đâu vì chẳng ai người ta dại”, giáo sư Trang tiên liệu với VOA.

Theo Giáo sư Trang, giải pháp có tính căn bản để khắc phục tình trạng cán bộ “sợ sai”, chỉ làm việc cầm chừng “cho an toàn” là phải bảo đảm được hai điều.

Thứ nhất, luật pháp phải rất rõ ràng, công khai, minh bạch, có thể kiểm soát được. Ông Trang lưu ý rằng, cán bộ làm theo nghị quyết của Đảng, theo chỉ thị, hay theo phong trào thi đua, v.v… mà luật pháp không rõ ràng, có nguy cơ là cán bộ vi phạm pháp luật.

Điều thứ hai, theo giáo sư Trang, việc đánh giá công chức, viên chức phải khách quan, công bằng; những người không làm được việc, tham nhũng phải bị miễn nhiệm, cách chức; ai làm được việc, có năng lực, được nhân dân tín nhiệm sẽ được thăng chức.

Thực ra, chính những người đã và đang ở trong bộ máy của Đảng và nhà nước hiểu rất rõ tình trạng “sáng đúng, chiều sai, mai lại đúng” trong cách quản lý, điều hành của Đảng. Cho nên, nói như Giáo sư Trang, chả ai dại mà nghe lời Đảng đâu, đã có quá nhiều bài học nhãn tiền của các thế hệ trước rồi.

Không rõ, rồi Đảng lại tiếp tục tung “chiêu” gì để đối phó với tình trạng cán bộ cứ ỳ ra không chịu làm việc hiện nay. Vừa muốn giữ Đảng lại vừa muốn chống tham nhũng là điều không thể.