Link Video: https://youtu.be/-ZjipiAgPYE
Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden hôm 16/8 thừa nhận rằng sự sụp đổ của chính phủ Afghanistan và việc Taliban giành lại quyền kiểm soát diễn ra nhanh hơn chính phủ Mỹ dự đoán.
Ông Biden đổ lỗi cho các nhà lãnh đạo chính trị và các lực lượng vũ trang của Afghanistan vì đã không đứng vững trước cuộc tấn công chớp nhoáng của Taliban.
“Tôi kiên quyết giữ nguyên quyết định của mình. Sau 20 năm, tôi đã học được một cách khó khăn rằng không bao giờ có thời điểm thích hợp để rút các lực lượng Hoa Kỳ.”
“Đó là lý do tại sao chúng tôi vẫn ở đó, chúng tôi đã nhìn rõ những rủi ro, chúng tôi đã lên kế hoạch. cho mọi trường hợp. Nhưng tôi luôn hứa với người dân Mỹ rằng tôi sẽ thẳng thắn với các bạn. Sự thật là, điều này diễn ra nhanh hơn chúng tôi dự đoán.”
Ông Biden nói rằng cuộc khủng hoảng đang diễn ra ở Afghanistan đang khiến các cựu binh Mỹ đã chiến đấu ở đó trong 20 năm qua rất đau đớn.
Sau đây là toàn văn phát biểu của Tổng thống Joe Biden hôm thứ Hai về việc Mỹ rút quân khỏi Afghanistan.
Xin chào các bạn,
Hôm nay, tôi muốn nói về tình hình đang diễn ra ở Afghanistan, những diễn biến đã diễn ra trong tuần trước và các bước chúng tôi đang thực hiện để giải quyết các sự kiện đang diễn tiến nhanh chóng.
Đội ngũ an ninh quốc gia của tôi và tôi đã theo dõi chặt chẽ tình hình trên thực địa ở Afghanistan và nhanh chóng thực hiện các kế hoạch mà chúng tôi đã đặt ra để ứng phó với mọi tình huống bất ngờ, bao gồm cả sự sụp đổ nhanh chóng hiện nay.
Tôi sẽ nói thêm trong giây lát về các bước cụ thể mà chúng tôi đang thực hiện. Nhưng tôi muốn nhắc mọi người làm thế nào chúng ta ở đây và lợi ích của Mỹ ở Afghanistan là gì.
Chúng tôi đến Afghanistan gần 20 năm trước với mục tiêu rõ ràng: bắt những kẻ đã tấn công chúng ta vào ngày 11 tháng 9 năm 2001 và đảm bảo rằng Al Qaeda không thể sử dụng Afghanistan làm căn cứ để tấn công ta một lần nữa. Chúng tôi đã làm điều đó. Chúng ta đã giảm sự nguy hiểm của Al Qaeda và Afghanistan. Chúng ta chưa bao giờ từ bỏ việc săn lùng Osama bin Laden và đã bắt được hắn.
Đó là một thập niên trước. Nhiệm vụ của chúng tôi ở Afghanistan không bao giờ là xây dựng quốc gia. Nó không bao giờ được cho là tạo ra một nền dân chủ tập trung, thống nhất. Lợi ích quốc gia quan trọng duy nhất của chúng ta ở Afghanistan cho đến ngày nay vẫn là: ngăn chặn một cuộc tấn công khủng bố vào quê hương Hoa Kỳ.
Tôi đã lập luận trong nhiều năm rằng sứ mệnh của chúng ta nên tập trung trong phạm vi hẹp chống khủng bố, không phải chống nổi dậy hay xây dựng quốc gia. Đó là lý do tại sao tôi phản đối việc tăng quân khi nó được đề xuất vào năm 2009 khi tôi là phó tổng thống. Và đó là lý do tại sao với tư cách là tổng thống, tôi kiên quyết tập trung vào các mối đe dọa mà chúng ta phải đối mặt ngày hôm nay, vào năm 2021, chứ không phải các mối đe dọa của ngày hôm qua.
Ngày nay, một mối đe dọa khủng bố đã lan rộng ra ngoài lãnh thổ Afghanistan. Al Shabab ở Somalia, Al Qaeda ở Bán đảo Ả Rập, Al Nusra ở Syria, ISIS cố gắng tạo ra một nhà nước Hồi giáo ở Syria và Iraq và thành lập các chi nhánh ở nhiều quốc gia ở châu Phi và châu Á. Những mối đe dọa này cần sự chú ý và các nguồn lực của chúng tôi. Chúng tôi thực hiện các nhiệm vụ chống khủng bố hiệu quả chống lại các nhóm khủng bố ở nhiều quốc gia mà chúng tôi không có sự hiện diện quân sự thường xuyên. Nếu cần, chúng tôi cũng sẽ làm như vậy ở Afghanistan. Chúng tôi đã phát triển khả năng chống khủng bố từ xa cho phép chú ý đến các mối đe dọa trực tiếp đối với Hoa Kỳ trong khu vực và hành động nhanh chóng và quyết đoán nếu cần.
Khi tôi nhậm chức, tôi được thừa hưởng một thỏa thuận mà Tổng thống Trump đã đàm phán với Taliban. Theo thỏa thuận đó, các lực lượng Hoa Kỳ sẽ rời Afghanistan vào ngày 1 tháng 5 năm 2021, chỉ hơn ba tháng sau khi tôi nhậm chức. Lực lượng Hoa Kỳ đã giảm trong thời chính quyền Trump từ khoảng 15.500 quân Mỹ xuống còn 2.500 quân tại đó. Và Taliban khi ấy đang ở thời kỳ mạnh nhất về mặt quân sự kể từ năm 2001.
Sự lựa chọn mà tôi phải đưa ra với tư cách là tổng thống là tuân theo thỏa thuận đó hoặc chuẩn bị quay lại chiến đấu với Taliban vào giữa mùa giao tranh mùa xuân. Làm vậy, sẽ không có ngừng bắn sau ngày 1 tháng 5. Không có hiệp định nào bảo vệ các lực lượng của chúng ta sau ngày 1 tháng 5. Không có nguyên trạng ổn định nếu không có thương vong của người Mỹ sau ngày 1 tháng 5. Chỉ có một thực tế lạnh lùng là tuân theo hiệp định để rút lực lượng của chúng ta hoặc leo thang xung đột và gửi thêm hàng nghìn lính Mỹ trở lại chiến đấu ở Afghanistan, và tiến vào thập niên thứ ba của cuộc xung đột.
Tôi kiên quyết giữ nguyên quyết định của mình. Sau 20 năm, tôi đã học được một cách khó khăn rằng không bao giờ là thời điểm thích hợp để rút lực lượng Hoa Kỳ. Đó là lý do tại sao chúng ta vẫn ở đó. Chúng tôi hiểu những rủi ro. Chúng tôi đã lên kế hoạch cho mọi kịch bản bất thường. Nhưng tôi luôn hứa với người dân Mỹ rằng tôi sẽ thẳng thắn với các bạn.
Sự thật là, điều này diễn ra nhanh hơn chúng tôi đã dự đoán. Vậy điều gì đã xảy ra? Các nhà lãnh đạo chính trị Afghanistan đã bỏ cuộc và chạy trốn khỏi đất nước. Quân đội Afghanistan sụp đổ, đôi khi không cố gắng chiến đấu. Những diễn biến trong tuần qua củng cố rằng việc chấm dứt sự can dự của quân đội Mỹ ở Afghanistan bây giờ là một quyết định đúng đắn.
Quân đội Mỹ không thể và không nên tham chiến và chết trong một cuộc chiến mà các lực lượng Afghanistan không sẵn sàng chiến đấu cho chính họ. Chúng tôi đã chi hơn một nghìn tỷ đôla. Chúng tôi đã huấn luyện và trang bị cho một lực lượng quân đội Afghanistan khoảng 300.000 người. Được trang bị cực kỳ tốt. Một lực lượng có quy mô lớn hơn quân đội của nhiều đồng minh NATO của chúng ta. Chúng tôi đã cung cấp cho họ mọi công cụ mà họ có thể cần. Chúng tôi đã trả lương cho họ, cung cấp cho việc duy trì lực lượng không quân của họ, điều mà Taliban không có. Taliban không có không quân. Chúng tôi đã cung cấp hỗ trợ không chiến. Chúng tôi đã cho họ mọi cơ hội để xác định tương lai của chính mình. Những gì chúng tôi không thể cung cấp cho họ là ý chí chiến đấu cho tương lai đó.
Có một số đơn vị và binh lính đặc nhiệm Afghanistan rất dũng cảm và có năng lực. Nhưng nếu bây giờ Afghanistan không thể kháng cự thực sự với Taliban, thì dù một năm nữa, 5 năm nữa hoặc 20 năm nữa, quân đội Mỹ ở đó cũng chả tạo ra bất kỳ sự khác biệt nào.
Sau đây là niềm tin của tôi: Thật sai lầm khi ra lệnh cho quân đội Mỹ tiến lên trong khi các lực lượng vũ trang của Afghanistan không tiến lên. Các nhà lãnh đạo chính trị của Afghanistan đã không thể xích lại gần nhau vì lợi ích của người dân, không thể đàm phán vì tương lai của đất nước họ khi sụp đổ. Họ sẽ không bao giờ làm như vậy khi quân đội Hoa Kỳ vẫn ở Afghanistan chịu gánh nặng của cuộc chiến vì họ. Và các đối thủ cạnh tranh chiến lược thực sự của chúng ta, Trung Quốc và Nga, không muốn gì khác hơn là Hoa Kỳ tiếp tục dành hàng tỷ đôla tài nguyên và sự chú ý vào việc ổn định Afghanistan vô thời hạn.
Khi tôi tiếp đón Tổng thống Ghani và Chủ tịch Abdullah tại Nhà Trắng vào tháng Sáu, và một lần nữa khi tôi nói chuyện qua điện thoại với Ghani vào tháng Bảy, chúng tôi đã trò chuyện rất thẳng thắn. Chúng tôi đã nói về cách Afghanistan nên chuẩn bị để đối phó nội chiến sau khi quân đội Hoa Kỳ ra đi. Cần làm sạch tham nhũng trong chính phủ để chính phủ có thể hoạt động vì người dân Afghanistan. Chúng tôi đã nói chuyện về sự cần thiết của các nhà lãnh đạo Afghanistan đoàn kết về mặt chính trị. Họ đã không làm được điều đó. Tôi cũng kêu gọi họ tham gia vào các hoạt động ngoại giao, tìm kiếm một giải pháp chính trị với Taliban. Lời khuyên này đã bị từ chối thẳng thừng. Ông Ghani khẳng định lực lượng Afghanistan sẽ chiến đấu, nhưng rõ ràng ông ta đã nhầm.
Vì vậy, tôi lại hỏi những người cho rằng chúng ta nên ở lại: Bạn sẽ gửi cho tôi bao nhiêu thế hệ con gái và con trai của nước Mỹ đối phó cuộc nội chiến của Afghanistan trong khi quân đội Afghanistan sẽ không làm? Còn cần bao nhiêu mạng sống nữa, mạng sống của người Mỹ, có đáng không, có bao nhiêu hàng bia vô tận tại Nghĩa trang Quốc gia Arlington? Tôi rõ ràng về câu trả lời của mình: Tôi sẽ không lặp lại những sai lầm mà ta đã mắc phải trong quá khứ. Sai lầm khi ở lại và chiến đấu vô thời hạn trong một cuộc xung đột không vì lợi ích quốc gia của Hoa Kỳ, khi dồn sức cho cuộc nội chiến ở nước ngoài, khi cố gắng tái tạo đất nước thông qua các cuộc triển khai quân sự không ngừng của lực lượng Hoa Kỳ. Đó là những sai lầm chúng ta không thể tiếp tục lặp lại vì ta có lợi ích thiết yếu quan trọng trên thế giới mà chúng ta không thể bỏ qua.
Tôi cũng muốn thừa nhận điều này gây đau đớn cho rất nhiều người trong chúng ta. Những cảnh tượng mà chúng ta đang thấy ở Afghanistan, chúng thật đau lòng, đặc biệt là đối với các cựu chiến binh, các nhà ngoại giao, nhân viên thiện nguyện của chúng ta – đối với bất kỳ ai đã dành thời gian để hỗ trợ người dân Afghanistan. Đối với những người đã mất người thân yêu ở Afghanistan, và đối với những người Mỹ đã chiến đấu và phục vụ đất nước ở Afghanistan, điều này có ý nghĩa cá nhân sâu sắc. Tôi cũng cảm thấy vậy.
Tôi đã làm việc về những vấn đề này lâu như bất kỳ ai. Tôi đã quan tâm Afghanistan trong cuộc chiến này, trong khi chiến tranh đang diễn ra, từ Kabul đến Kandahar, đến Thung lũng Kunar. Tôi đã đến đó trong bốn dịp khác nhau. Tôi đã gặp gỡ mọi người. Tôi đã nói chuyện với các nhà lãnh đạo. Tôi đã dành thời gian cho quân đội, và tôi đã hiểu tận mắt những gì được và không được ở Afghanistan. Vì vậy, bây giờ chúng tôi đang tập trung vào những gì có thể.
Chúng tôi sẽ tiếp tục hỗ trợ người dân Afghanistan. Chúng tôi sẽ dẫn đầu bằng chính sách ngoại giao, ảnh hưởng quốc tế và viện trợ nhân đạo. Chúng tôi sẽ tiếp tục thúc đẩy các hoạt động ngoại giao và can dự trong khu vực để ngăn chặn bạo lực và bất ổn. Chúng tôi sẽ tiếp tục lên tiếng vì các quyền cơ bản của người dân Afghanistan, của phụ nữ và trẻ em gái, giống như chúng tôi lên tiếng trên toàn thế giới.
Tôi đã chỉ rõ, nhân quyền phải là trung tâm trong chính sách đối ngoại của chúng tôi, không phải là ngoại vi. Nhưng cách để làm điều đó không phải là thông qua các đợt triển khai quân sự bất tận. Đó là bằng chính sách ngoại giao, các công cụ kinh tế và tập hợp thế giới tham gia cùng chúng ta.
Hãy để tôi trình bày nhiệm vụ hiện tại ở Afghanistan: Tôi đã được yêu cầu duyệt và tôi đã thực hiện, 6.000 lính Mỹ triển khai đến Afghanistan với mục đích hỗ trợ các nhân viên dân sự Mỹ và đồng minh rời khỏi Afghanistan, đồng thời sơ tán các đồng minh Afghanistan và những người Afghanistan dễ bị tổn thương ra khỏi Afghanistan. Quân đội đang làm việc để bảo đảm sân bay tiếp tục hoạt động qua các chuyến bay dân sự và quân sự. Chúng tôi đang nắm quyền kiểm soát không lưu. Chúng tôi đã đóng cửa đại sứ quán của mình một cách an toàn và điều chuyển các nhà ngoại giao. Sự hiện diện ngoại giao của chúng tôi hiện cũng được củng cố tại sân bay.
Trong những ngày tới, chúng tôi dự định sẽ đưa hàng nghìn công dân Mỹ đang sinh sống và làm việc tại Afghanistan. Chúng tôi cũng sẽ tiếp tục hỗ trợ sự ra đi an toàn của các nhân viên dân sự – những nhân viên dân sự của các đồng minh vẫn đang phục vụ tại Afghanistan. Chiến dịch Đồng minh tị nạn, mà tôi đã thông báo hồi tháng 7, đã đưa 2.000 người Afghanistan đủ điều kiện xin thị thực nhập cư đặc biệt và gia đình của họ đến Hoa Kỳ. Trong những ngày tới, quân đội Hoa Kỳ sẽ cung cấp hỗ trợ để di chuyển nhiều người Afghanistan đủ tiêu chuẩn và gia đình của họ ra khỏi Afghanistan.
Chúng tôi cũng đang mở rộng thủ tục để bảo vệ những người Afghanistan dễ bị tổn thương khác, những người làm việc cho đại sứ quán, tổ chức phi chính phủ của Hoa Kỳ và người Afghanistan ở các hãng thông tấn Hoa Kỳ. Tôi biết có những lo ngại về lý do tại sao chúng tôi không bắt đầu sơ tán thường dân Afghanistan sớm hơn. Một phần của câu trả lời là một số người Afghanistan không muốn rời đi sớm hơn, vẫn còn hy vọng vào đất nước của họ. Và một phần là do chính phủ Afghanistan và những người ủng hộ họ không khuyến khích chúng tôi tổ chức một cuộc di cư hàng loạt để tránh gây ra cuộc khủng hoảng niềm tin.
Quân đội Mỹ đang thực hiện nhiệm vụ này một cách chuyên nghiệp và hiệu quả như những gì họ vẫn làm. Nhưng không phải là không có rủi ro. Khi chúng tôi thực hiện sự ra đi này, chúng tôi đã nói rõ với Taliban: Nếu chúng tấn công nhân viên của chúng tôi hoặc làm gián đoạn hoạt động của chúng tôi, Hoa Kỳ sẽ có mặt nhanh chóng và phản ứng sẽ nhanh chóng, mạnh mẽ. Chúng tôi sẽ bảo vệ người dân của chúng tôi bằng vũ lực tàn khốc nếu cần thiết. Nhiệm vụ quân sự hiện tại của chúng tôi rất ngắn về thời gian, giới hạn về phạm vi và tập trung vào các mục tiêu: Đưa người dân và đồng minh đến nơi an toàn và nhanh chóng nhất. Và một khi chúng tôi đã hoàn thành nhiệm vụ này, chúng tôi sẽ kết thúc việc rút quân của mình. Chúng ta sẽ kết thúc cuộc chiến dài nhất của nước Mỹ sau 20 năm dài đổ máu.
Những sự kiện mà chúng ta đang thấy bây giờ là bằng chứng đáng buồn rằng không có lực lượng quân sự nào có thể mang lại một Afghanistan ổn định, thống nhất và an toàn, đất nước được biết đến trong lịch sử như mồ chôn các đế chế. Những gì đang xảy ra bây giờ có thể dễ dàng xảy ra cách đây 5 năm hoặc 15 năm trong tương lai. Chúng tôi phải thành thật mà nói, sứ mệnh của chúng tôi ở Afghanistan đã có nhiều sai lầm trong hai thập niên qua.
Tôi hiện là tổng thống Mỹ thứ tư chủ trì cuộc chiến ở Afghanistan. Hai tổng thống Dân chủ và hai Cộng hòa. Tôi sẽ không chuyển trách nhiệm này cho tổng thống thứ năm. Tôi sẽ không đánh lừa người dân Mỹ khi tuyên bố rằng chỉ cần thêm một chút thời gian ở Afghanistan sẽ tạo nên sự khác biệt. Tôi cũng sẽ không lảng tránh trách nhiệm của mình cho vị trí hôm nay và cách ta phải đi tiếp từ nay. Tôi là tổng thống của Hợp chủng quốc Hoa Kỳ, và tôi có trách nhiệm cao nhất.
Tôi vô cùng đau buồn trước những thực tế mà chúng ta đang phải đối mặt. Nhưng tôi không hối hận về quyết định chấm dứt cuộc chiến của Mỹ ở Afghanistan và duy trì sự tập trung vào sứ mệnh chống khủng bố, ở đó và các khu vực khác trên thế giới. Nhiệm vụ của chúng tôi là làm giảm mối đe dọa khủng bố của Al Qaeda ở Afghanistan và tiêu diệt trùm khủng bố Osama bin Laden đã thành công. Nỗ lực kéo dài hàng thập niên để vượt qua hàng thế kỷ lịch sử, thay đổi vĩnh viễn và tái tạo Afghanistan đã không thành công, và tôi tin rằng điều đó không bao giờ có thể làm được.
Tôi không thể và sẽ không yêu cầu quân đội chiến đấu liên tục trong cuộc nội chiến của một quốc gia khác, nhận lấy thương vong, chịu những thương tích nguy hiểm đến tính mạng, khiến gia đình tan nát vì đau thương và mất mát. Đây không phải là lợi ích an ninh quốc gia. Nó không phải là những gì người dân Mỹ muốn. Đó không phải là điều mà quân đội ta đã hy sinh hai thập niên qua đáng được hưởng. Tôi đã cam kết với người dân Mỹ khi tranh cử tổng thống rằng tôi sẽ chấm dứt sự can dự quân sự của Mỹ ở Afghanistan. Mặc dù nó rất khó và lộn xộn và, còn lâu mới hoàn hảo, nhưng tôi đã làm đúng cam kết đó.
Quan trọng hơn, tôi đã cam kết với những người đàn ông và phụ nữ dũng cảm phục vụ quốc gia này rằng tôi sẽ không yêu cầu họ tiếp tục liều mạng trong một hành động quân sự lẽ ra đã kết thúc từ lâu. Lãnh đạo của chúng ta đã làm điều đó ở Việt Nam khi tôi còn là một thanh niên. Nhưng tôi sẽ không làm điều đó ở Afghanistan.
Tôi biết quyết định của mình sẽ bị chỉ trích. Nhưng tôi thà nhận tất cả những lời chỉ trích đó hơn là chuyển quyết định này cho một tổng thống khác của Hoa Kỳ, người thứ năm. Bởi vì đó là quyết định phù hợp, đó là quyết định đúng đắn cho dân tộc ta. Sự lựa chọn phù hợp cho các thành viên dũng cảm của chúng tôi, những người đã liều mạng sống để phục vụ đất nước. Và đó là lựa chọn phù hợp cho nước Mỹ.
Cảm ơn các bạn. Cầu xin Thượng đế bảo vệ quân đội của chúng ta, các nhà ngoại giao của chúng ta và tất cả những người Mỹ dũng cảm đang phục vụ nơi hiểm nguy.
Nguồn: https://www.bbc.com/vietnamese/world-58238907
