Link Video: https://www.youtube.com/watch?v=QN7zhOBLJUE
Gần 1 tuần sau khi Hoa Kỳ chỉ định Việt Nam là nước thao túng tiền tệ, Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc đã có cuộc trao đổi qua điện thoại với nhà lãnh đạo hàng đầu của Hoa Kỳ.
Truyền thông trong nước đưa tin ngày 22/12, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã có cuộc điện đàm với Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump.
Báo điện tử của Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam cho biết Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc và Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump nhất trí đánh giá quan hệ Việt Nam – Hoa Kỳ đã phát triển mạnh mẽ trên tất cả các lĩnh vực sau 25 năm thiết lập quan hệ ngoại giao và đặc biệt là trong những năm gần đây.
Hai nhà lãnh đạo tin tưởng quan hệ hai nước sẽ tiếp tục đi vào chiều sâu, ổn định, mang lại lợi ích cho nhân dân hai nước, trong đó hợp tác kinh tế thương mại là trọng tâm và động lực của quan hệ song phương.
Một nước Việt Nam mạnh, độc lập, thịnh vượng có vai trò ngày càng quan trọng tại khu vực là mong muốn của người dân Việt Nam và cũng phù hợp với lợi ích của Hoa Kỳ.
Liên quan đến việc Việt Nam bị đưa vào danh sách các nước thao túng tiền tệ, Thủ tướng Chính phủ khẳng định Việt Nam là nước đang phát triển, tiềm lực kinh tế còn hạn chế, điều hành chính sách tiền tệ nhằm kiểm soát lạm phát và ổn định kinh tế vĩ mô, điều hành tỷ giá không nhằm tạo lợi thế cạnh tranh thương mại quốc tế.
Hai bên nhất trí giao các Bộ, ngành Việt Nam và Hoa Kỳ tiếp tục hợp tác, giải quyết một cách toàn diện các quan tâm của Hoa Kỳ và Việt Nam, qua đó duy trì quan hệ thương mại ổn định, hướng tới cán cân thương mại hài hòa, bền vững, cùng có lợi.
Thông tin về cuộc điện đàm này, Nhà Trắng cho biết Tổng thống Donald Trump đã nêu quan ngại về thâm hụt thương mại của Hoa Kỳ với Việt Nam với Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc.
Phát ngôn Nhà Trắng Judd Deere cho biết: “Tổng thống Trump nêu quan ngại về thâm hụt thương mại và thúc giục Thủ tướng Phúc thực hiện các bước đi táo bạo để đảm bảo thương mại công bằng và có đi có lại giữa Hoa Kỳ và Việt Nam.”
Ngoài ra, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và Tổng thống Donald Trump còn trao đổi về việc Cơ quan đại diện thương mại Mỹ (USTR) đang tiến hành điều tra chính sách tiền tệ và nguyên liệu gỗ của Việt Nam theo Mục 301 của Luật Thương mại năm 1974 của Mỹ.
Bộ Tài chính Mỹ hôm 16/12 đưa Việt Nam vào danh sách các nước thao túng tiền tệ sau khi cho rằng quốc gia này đã can thiệp mạnh vào thị trường tiền tệ nhằm điều chỉnh hiệu quả cán cân thanh toán.
Mỹ cho rằng Việt Nam đã đáp ứng 3 tiêu chí mà Bộ Tài chính Mỹ dùng để đánh giá việc thao túng tiền tệ của một quốc gia, bao gồm thặng dư tài khoản vãng lai lớn hơn 3% GDP, thặng dư thương mại hàng hoá song phương với Mỹ ít nhất là 20 tỷ USD, và can thiệp vào thị trường ngoại hối vượt quá ít nhất là 2% GDP.
Thủ tướng Phúc tại một cuộc họp của chính phủ một lần nữa nhấn mạnh quan điểm Việt Nam “không thao túng tiền tệ” như kết luận của Bộ Tài chính Mỹ đưa ra hôm 16/12. Ông Phúc giải thích rằng “chính sách điều hành tiền tệ của Việt Nam là để ổn định kinh tế vĩ mô, không phải hạ giá tiền tệ có lợi thế thương mại không công bằng.”
Quan điểm này của Chính phủ Việt Nam cũng được cả Bộ Ngoại giao và Ngân hàng Nhà nước đề cập hôm 17/12.
Theo giải thích của Ngân hàng Nhà nước, “thặng dư thương mại việc điều hành tỷ giá những năm qua – trong khuôn khổ chính sách tiền tệ chung – nhằm thực hiện mục tiêu nhất quán là kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, không nhằm tạo lợi thế cạnh tranh thương mại quốc tế không công bằng”.
Trong khi đó, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng khẳng định Việt Nam “đặc biệt coi trọng quan hệ kinh tế, thương mại với Hoa Kỳ” và “thực hiện nghiêm túc” các cam kết cũng như thoả thuận thương mại giữa hai nước.
Hồi tháng 10, Thủ tướng Phúc đã lên tiếng phủ nhận chính sách tỷ giá tiền tệ của Việt Nam nhằm tạo lợi thế cạnh tranh thương mại sau khi Bộ Thương mại Mỹ công bố cuộc điều tra về việc Việt Nam thao túng tiền tệ.
Ông Phúc, trong cuộc gặp với Tổng Giám đốc Cơ quan phát triển Tài chính Quốc tế Hoa Kỳ Adam Boehler tại Hà Nội, đã đề nghị người đứng đầu DFC “có tiếng nói với Tổng thống” Donald Trump để có “đánh giá khách quan hơn về thực tiễn tại Việt Nam.”
Bình luận với VOA Chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long hôm 17/12 cho rằng Việt Nam không nên cải chính mà phải chứng minh là không có những dấu hiệu thao túng tiền tệ như Bộ Tài chính Mỹ vừa định danh theo Đạo luật Cạnh tranh và Thương mại Quốc tế Omnibus năm 1988.
Tiến sĩ Ngô Trí Long nói: “Những dấu hiệu đó Việt Nam có hay không? Chứ không phải họ nói như vậy mà mình cải chính. Việt Nam phải chứng minh là không có những dấu hiệu đó.”
Việc Hoa Kỳ dán nhãn Việt Nam là nước thao túng tiền tệ được cho là một động thái mở đường cho việc Tổng thống Trump đánh thuế lên hàng nhập khẩu từ Việt Nam trước khi ông rời nhiệm sở vào tháng 01/2021.
Việc xác định này của Bộ Tài chính cũng tiếp thêm sức cho cuộc điều tra theo Mục 301 của USTR về ‘các hành vi, chính sách và tập quán của Việt Nam mà có thể góp phần vào việc định giá thấp đồng tiền’, gây tổn hại cho thương mại của Mỹ.
USTR sẽ có các phiên điều trần công khai từ ngày 28-29/12 tới đây và cuộc điều trần thứ hai về liệu các nhà sản xuất Việt Nam có sử dụng gỗ khai thác bất hợp pháp hay không.
Ba nguồn tin nắm rõ vấn đề cho biết USTR sẽ không cắt ngắn thời gian lấy ý kiến công chúng vốn sẽ kết thúc vào ngày 07/01. Điều này cho Tổng thống Trump khoảng hai tuần lễ để hành động theo bất kỳ khuyến nghị về thuế quan nhằm vào Việt Nam trước khi ông rời nhiệm sở vào ngày 20/01. Thuế quan có thể bắt đầu được thu trong những tuần đầu tiên của ông Biden ở Nhà Trắng.
Bà Deborah Elms, Giám đốc điều hành của Trung tâm Thương mại Châu Á có trụ sở ở Singapore, phát biểu trong một sự kiện trực tuyến hôm 18/12 do Phòng Thương mại Hoa Kỳ tại Việt Nam tổ chức: “Nếu khôn ngoan thì nên có kế hoạch ngay từ bây giờ cho kết luận điều tra theo Mục 301, bởi vì, nhất là với việc xác định của Bộ Tài chính, rất có thể Hoa Kỳ sẽ áp đặt một số hình thức trả đũa đối với Việt Nam.”
Bà nhấn mạnh rằng: “Sẽ có những hậu quả kinh tế.”
Các công ty Mỹ nhập khẩu khoảng 65 tỷ USD hàng hóa từ Việt Nam trong 10 tháng đầu năm 2020, so với 66,6 tỷ USD của cả năm 2019. Thuế quan có thể đánh vào hàng may mặc và giày dép cùng với đồ gỗ, hàng điện tử và hàng gia dụng.
Ông Matthew Goodman, cựu quan chức Bộ Tài chính và là chuyên gia kinh tế châu Á tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế, nhận định: “Chính quyền này rõ ràng muốn đánh tín hiệu rằng Việt Nam cần phải được chỉnh đốn do chính sách tiền tệ của mình.”
Thông điệp là Mỹ sẽ không dung thứ việc Việt Nam định giá đồng tiền của họ thấp giả tạo để hỗ trợ phát triển giống như cách mà Trung Quốc phá giá đồng tiền của họ trong nhiều thập kỷ, Goodman nói và cho biết ông xem thặng dư tài khoản vãng lai cao của Việt Nam là hiện tượng nhất thời.
USTR cũng đã sử dụng một cuộc điều tra tương tự theo Mục 301 để biện minh cho mức thuế lên tới 25% đối với hàng nhập khẩu trị giá 370 tỷ USD của Trung Quốc trong cuộc chiến thương mại kéo dài 2,5 năm qua của ông Trump với Bắc Kinh.
Không rõ liệu thuế quan đối với hàng hóa Việt Nam có đến mức đó không hay là gần với mức thuế từ 6,2% đến 10% mà Bộ Thương mại Mỹ áp lên lốp xe Việt Nam hồi tháng 11 theo quy tắc tiền tệ mới.
Các nhà phân tích cho rằng việc Việt Nam vi phạm ngưỡng thặng dư tài khoản vãng lai của Bộ Tài chính một phần là kết quả của cuộc chiến tranh thương mại với Trung Quốc của chính quyền Trump, vốn đã khiến các công ty đổ xô đầu tư vào Việt Nam để tìm cách tránh thuế quan và xuất khẩu sang Mỹ tăng mạnh.
Một phụ tá quốc hội đã nói với hãng tin Reuters rằng các nhà điều hành doanh nghiệp có liên quan của Mỹ đã liên hệ với Quốc hội. Người này nói: “Chỉ vì tin đồn về thêm một khoản đánh thuế lớn nữa vào các công ty Mỹ đã tạo ra một sự hoảng loạn đến mức các văn phòng quốc hội đã nhận được cuộc gọi hoảng loạn từ các doanh nghiệp ở địa phương mà họ đại diện.”
Trong các bình luận gửi cho cuộc điều tra tiền tệ của USTR, Hiệp hội May mặc và Da giày Hoa Kỳ cho biết Việt Nam ‘thậm chí còn trở nên quan trọng hơn do các công ty Mỹ đã thực hiện các chiến lược đầu tư đa dạng để rời Trung Quốc. Việc áp đặt các mức thuế trừng phạt mới đối với hàng nhập khẩu từ Việt Nam sẽ gây gián đoạn nghiêm trọng’.
Bộ Thương mại Việt Nam cho biết các quan chức Việt Nam và Mỹ sẽ gặp nhau vào cuối tháng này để bàn thảo các vấn đề thương mại. Bộ này nói rằng việc “hai bên duy trì các cuộc thương thảo vào lúc này là vô cùng quan trọng” và cho biết thêm rằng bất cứ hàng động nào của Cơ quan Đại diện Thương mại Mỹ (USTR) nhằm đánh thuế lên hàng hoá của Việt Nam sẽ gây tổn hại đến các mối quan hệ song phương giữa hai nước.
Mỹ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam, chiếm hơn 1/4 tổng số kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam trong 10 tháng đầu năm nay, theo thống kê của Tổng cục Hải quan.
Trong khi đó thặng dư thương mại của Việt Nam với Mỹ đạt con số kỷ lục hơn 56,6 tỷ USD tính đến hết tháng 10 năm nay, theo thống kê của Cục Thống kê Hoa Kỳ.
Việt Nam được cho là đang nỗ lực làm “hài hoà hoá” cán cân thương mại với Mỹ bằng cách nhập khẩu nhiều hơn các mặt hàng của Mỹ từ năm ngoái và mới đây phê duyệt một dự án điện khí hoá lỏng (LNG) của tập đoàn ExxonMobil của Mỹ ở Hải Phòng trị giá hơn 5 tỷ USD để sử dụng LNG nhập khẩu từ Mỹ. Trước đó, một công ty liên doanh của Mỹ với Việt Nam, LNG Chân Mây, cũng đang có kế hoạch đầu tư tới 6 tỷ USD vào một dự án điện ở Việt Nam để tìm cách thu lợi nhuận từ nhu cầu điện tăng cao của quốc gia Đông Nam Á cũng như giúp thu hẹp thâm hụt thương mại giữa Mỹ và Việt Nam.
Hoàng Lan – Thoibao.de (Tổng hợp)
>>> Việt Nam có thoát mác “thao túng tiền tệ” của Mỹ trong năm tới?
>>> 8 Công an VN sắp „ vào lò“ – Mỹ muốn trừng phạt theo luật Magnitsky
>>> N.P Trọng khơi lại vụ án Tisco II – Hoàng Trung Hải có “run sợ”?
Đại học Đông Đô đang nóng bỏng – sự nghiệp Phùng Xuân Nhạ thêm lụi tàn
Cách cài vượt tường lửa miễn phí:
Điện thoại di động (mobile phone) = https://bit.ly/2QCRpE7
Trình duyệt (browser) = https://bit.ly/3hKTidT
