Quốc hội Trung Quốc hôm thứ Năm (28/5) đã gần như nhất trí hoàn toàn trực tiếp thông qua việc áp đặt luật an ninh quốc gia lên Hồng Kông với 2.878 phiếu thuận, 1 phiếu chống và 6 phiếu trắng. Truyền thông mô tả các nhà lập pháp tham dự phiên họp quốc hội tại Đại lễ đường Nhân nhân đã vỗ tay không ngớt khi kết quả bỏ phiếu trực tiếp được cho hiển thị trên màn hình lớn. Quyết định này Quốc hội Trung Quốc được coi như lời tuyên chiến với thế giới dân chủ bởi đạo luật an ninh quốc gia cho Hồng Kông đe dọa trực tiếp quyền tự trị của đặc khu hành chính này.
Văn bản vừa được Quốc hội Trung Quốc thông qua có tên gọi chính thức là « Quyết định của Quốc Hội về xây dựng kiện toàn chế độ pháp luật và cơ chế thực thi về bảo vệ an ninh quốc gia của Đặc khu hành chính Hồng Công ».
Trên cơ sở quyết định này, Ban Thường vụ Quốc hội Trung Quốc soạn thảo và có thể ban hành các luật liên quan trong một vài tuần tới mà không cần thông qua Hội đồng Lập pháp Hồng Kông.
Luật an ninh Hồng Kông nhằm « ngăn cản, chặn đứng và trừng phạt mọi hành vi đe dọa nghiêm trọng an ninh quốc gia, như các hoạt động ly khai, lật đổ chế độ, khủng bố và sự can thiệp của các lực lượng nước ngoài ». Luật này cũng sẽ cho phép các cơ quan trực thuộc Bắc Kinh thiết lập cơ sở tại Hồng Kông.
Nhật báo Pháp Le Figaro (Lơ Phi-ga-gô) nhận định quyết định ra luật của Bắc Kinh là « một bước tiến dài của cường quốc thứ hai thế giới nhằm kiểm soát trên thực tế thành phố cứng đầu », nhằm thách thức Hoa Kỳ và cộng đồng quốc tế ngay trong đại dịch COVID-19.
Nhật báo Pháp cho rằng việc Bắc Kinh phải trực tiếp ra luật về an ninh Hồng Kông cho thấy « sự thất vọng của chế độ Tập Cận Bình trước cuộc kháng cự ngoan cường của dân chúng Hồng Kông chống lại các can thiệp ngày càng mạnh từ phía nhà lãnh đạo độc đoán nhất trong lịch sử Trung Quốc, kể từ Mao Trạch Đông ».
Nhà Trung Quốc học Peter Hays Gries, Đại học Manchester, nhận xét : « Bắc Kinh lo ngại diễn biến tại Hồng Kông hiện nay khiến tình hình xấu hơn hẳn so với một năm về trước. Cuộc kháng cự của phong trào dân chủ tại Hồng Kông khiến kế hoạch phục hưng dân tộc chủ nghĩa của Tập Cận Bình lâm vào thế khó ». Bắc Kinh cũng không còn kiên nhẫn trước việc chính quyền đặc khu không đủ sức áp đặt các đòi hỏi của trung ương, về một luật an ninh quốc gia, từng được đưa ra vào năm 2003. Chính quyền đặc khu phải rút lại do bị chống cự dữ dội. Nhà Trung Quốc học nhấn mạnh là phong trào đòi độc lập cho Hồng Kông khiến Đảng Cộng Sản Trung Quốc (ĐCSTQ) « mất đi uy tín trong con mắt của đông đảo người dân Trung Quốc, vốn có tư tưởng dân tộc chủ nghĩa sâu đậm ».
Nhà Hán học Pháp Jean-Pierre Cabestan, giảng dạy tại Đại học Báp-tít Hồng Kông, cũng cho biết là việc luật mới dự kiến áp dụng vào thời điểm tháng 9, tức trước cuộc bầu cử Nghị Viện Hồng Kông, có thể coi là một can thiệp « đúng lúc », nhằm giúp Bắc Kinh loại bỏ một số nhân vật « cứng đầu » trong số các ứng cử viên vào Nghị Viện, giảm bớt « nguy cơ đại bại mới của các đảng phái thân Bắc Kinh tại Hồng Kông », như từng diễn ra trong cuộc bầu cử cấp địa phương hồi năm ngoái.
Nhà văn tự do Hồng Kông Hầu Trấn An thì lại cho rằng có hai lý do khiến ĐCSTQ gấp rút thúc đẩy “Luật An ninh Quốc gia” tại Hồng Kông.
Ông phân tích: “[…] ưu thế của nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa (Trung Quốc) là nhờ vào cộng đồng người Hoa di cư, đã phát triển mạng lưới cơ mật trên mọi ngóc ngách của thế giới, đồ sộ đến khủng khiếp. Có thể kể đó là các mạng lưới như tình báo, gián điệp, nghe trộm, theo dõi, tuyên truyền, truy bắt, đánh cắp, ám sát, hối lộ, rửa tiền bẩn, tin tặc. Các mạng lưới bí mật này do ĐCSTQ kiểm soát nhằm vào các mục đích như gây sức răn đe đối với an ninh quốc gia của các nước khác, bảo vệ an ninh quốc gia của Trung Quốc, bảo vệ quyền lực chính trị của họ, tức là bảo vệ sự an toàn của ĐCSTQ.
Vì quen với con đường như vậy nên ĐCSTQ rất lo lắng rằng bất kỳ quốc gia nào khác cũng có thể học theo cách của họ để chống lại họ và lật đổ họ, cho nên đối với ĐCSTQ thì “Luật An ninh Quốc gia” quan trọng hơn bất cứ điều gì khác. Trong khi Hồng Kông là nơi duy nhất ở Trung Quốc mà xưa nay nằm ngoài phạm vi chế tài của “Luật An ninh Quốc gia”, đó là nơi duy nhất ở Trung Quốc mà tất cả các quốc gia thù địch với ĐCSTQ có thể áp dụng cách làm của họ để chống lại họ; vì vậy ĐCSTQ xem Hồng Kông là lỗ hổng nghiêm trọng gây nguy hiểm cho “an ninh quốc gia” của Trung Quốc, là cái bẫy gây nguy hiểm cho “an ninh chính trị” của ĐCSTQ; vì vậy họ bằng mọi cách phải gấp rút thực thi “Luật An ninh Quốc gia” tại Hồng Kông, bất chấp thực trạng tồi tệ của dịch bệnh viêm phổi Vũ Hán cũng như suy thoái kinh tế, không quan tâm đến liệu phe kiến chế thân ĐCSTQ có lại đại bại hay không trong kỳ bầu cử Hội đồng Lập pháp Hồng Kông vào tháng 9/2020; cái lý do gọi là “ngăn chặn bạo lực và hỗn loạn” chỉ là để bịt tai che mắt mọi người, chỉ là cái cớ để hạn chế phần nào nghi ngờ và cảnh giác của các cơ quan tình báo các nước địch thủ.
[…]Như vậy động cơ rất rõ ràng: Đó là ngăn chặn tất cả các quốc gia thù địch đứng đầu là Mỹ dùng địa bàn Hồng Kông để hoạt động gián điệp và thu thập thông tin tình báo nhắm vào ĐCSTQ!
Tạm thời cho đến nay Hồng Kông vẫn là một cảng tự do hoàn toàn mở, đây không chỉ là một trung tâm tài chính quốc tế, không chỉ là nơi hoạt động rửa tiền sôi động, đây còn là một trung tâm tình báo quốc tế và là nơi ẩn náu ưa thích của nhiều người tị nạn chính trị, đây cũng là một nơi hoạt động sôi động của tình báo quốc tế, cho nên ĐCSTQ nhận thấy Hồng Kông là một lỗ hổng nghiêm trọng, càng ngày càng lo khu vực này trở thành căn cứ của các nước thù địch chống ĐCSTQ, vì vậy họ không thể kiên nhẫn chịu đựng được nữa, không thể chờ đợi lâu hơn nữa, phải ngay lập tức bịt kín lỗ hổng này!”
Lý do thứ hai ông đưa ra đó là thuyết âm mưu cho rằng ĐCSTQ đang nhắm tới việc hưởng lợi từ thị trường chứng khoán Hồng Kông.
Ông viết: “Ngoài ra trong các thuyết âm mưu có một quan điểm cho rằng thị trường chứng khoán Hồng Kông đã nằm trong mục tiêu đầu cơ từ việc ban hành “Luật An ninh Quốc gia” tại Hồng Kông, điều này sớm đã trong dự liệu của ĐCSTQ nên họ cũng tính toán thu về lợi ích lớn thông qua việc kiểm soát thông tin liên quan. Vì vậy tác giả bài này có lý do để tin rằng hai tuần trước khi đạo luật được công bố, nhiều tổ chức và cá nhân có nguồn vốn từ Trung Quốc Đại Lục đã dần bán tháo ra nhằm tận dụng thời cơ thị trường chứng khoán Hồng Kông vào ngày 22/5 tiến gần đáy để mua vào, sau đó chờ đợi tin vui từ ĐCSTQ sẽ có không lâu sau đó khiến thị trường chứng khoán hồi phục và tăng cao trở lại để phát tài. Tin vui là có thể ““Luật An ninh Quốc gia”” tại Hồng Kông không thể thực thi được, hoặc bị tạm đình chỉ, hoặc thậm chí bị hoãn vô thời hạn. Ngay cả khi không có tin vui từ ĐCSTQ thì chờ sau một thời gian khi thị trường “tiêu hóa” xong thực trạng xấu này cũng sẽ dần hồi phục trở lại, lúc đó các tổ chức và cá nhân có nguồn vốn từ Trung Quốc cũng có thể thu về lợi nhuận lớn!”
Ngay sau khi Quốc hội Trung Quốc thông qua đạo luật an ninh quốc gia này cho Hồng Kông, Bắc Kinh đã phải đối đầu với áp lực ngày càng tăng của quốc tế.
Ngay trong ngày 28/5, 4 nước Hoa Kỳ, Anh Quốc, Canada và Úc đã ra một thông cáo chung lên án Bắc Kinh vi phạm các nghĩa vụ quốc tế của Trung Quốc sau khi nước này thông qua đạo luật về an ninh quốc gia cho Hồng Kông, nhằm đáp lại các cuộc biểu tình rầm rộ vào năm ngoái tại đặc khu hành chính này. Bốn nước Tây phương bày tỏ mối « quan ngại sâu sắc » của họ về một đạo luật « sẽ hạn chế các quyền tự do của người dân Hồng Kông » và « làm xói mòn nghiêm trọng nền tự trị và hệ thống đã giúp cho vùng lãnh thổ này thịnh vượng như thế ».
Theo hãng tin AFP, các nguồn tin ngoại giao vừa cho biết là Hoa Kỳ và Anh Quốc đã thuyết phục được Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc tổ chức một cuộc thảo luận không chính thức, trong một phiên họp kín và qua video, về tình hình Hồng Kông. Vì là cuộc họp không chính thức, nên các thành viên của Hội Đồng Bảo An có thể đề cập đến nhiều vấn đề khác nhau và trên nguyên tắc Trung Quốc không thể ngăn cản cuộc thảo luận này.
Hôm thứ Tư 27/5/2020, Bắc Kinh chống lại việc tổ chức một cuộc họp chính thức của Hội Đồng Bảo An mà Washington đã khẩn cấp yêu cầu để bàn về Hồng Kông. Lý do mà Bắc Kinh đưa ra : Hồng Kông là chuyện nội bộ của Trung Quốc.
Theo các quy định được ban hành trong thời gian có dịch Covid-19, các cuộc họp chính thức của Hội Đồng Bảo An chỉ có thể được tổ chức khi có sự đồng thuận của toàn bộ 15 thành viên. Bình thường ra, một thành viên của Hội Đồng muốn ngăn cản một cuộc họp chính thức phải thu được 9 trên 15 phiếu trong một cuộc bỏ phiếu về thủ tục.
Sau khi Anh, Mỹ, Úc và Canada công bố lên án chung đối với luật an ninh của Bắc Kinh, Ngoại trưởng Anh Dominic Raab tuyên bố Vương quốc Anh có thể cấp cho người mang hộ chiếu Anh (ở nươc ngoài – BNO) ở Hồng Kông một con đường để có quốc tịch Anh nếu Trung Quốc không đình chỉ các kế hoạch thông qua luật an ninh quốc gia.
BNO được Anh cấp cho người dân ở Hồng Kông trước khi chuyển giao Hồng Kông cho Trung Quốc vào năm 1997.
Thông báo về việc có thể có sự thay đổi trong chính sách, ông Raab cho biết giới hạn sáu tháng đối với các lần lưu trú tại Anh đối với những người có BNO sẽ bị hủy bỏ.
Ông nói: “Nếu Trung Quốc tiếp tục đi theo con đường này và thực thi luật an ninh quốc gia, chúng tôi sẽ xóa giới hạn sáu tháng đó và cho phép những người mang hộ chiếu BNO đến Vương quốc Anh và nộp đơn xin làm việc và học tập trong thời gian 12 tháng và chính điều này sẽ cung cấp một con đường để trở thành công dân tương lai.”
Trước đó, lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn cũng cho hay vùng lãnh thổ Đài Loan sẽ lập một kế hoạch hành động hỗ trợ người dân Hồng Kông trong bối cảnh tình hình Hồng Kông căng thẳng vì kế hoạch áp dụng luật an ninh quốc gia của Bắc Kinh bằng việc hỗ trợ nhân đạo dành cho người dân Hồng Kông, theo đó họ có thể cư trú, làm việc và sinh sống ở Đài Loan sớm nhất có thể.
Trong một bài phỏng vấn với nhật báo Pháp Le Figaro (Lơ Phi-ga-gô) ông Steven Bannon, cựu cố vấn của tổng thống Mỹ đã so sánh Hồng Kông hiện nay với nước Tiệp Khắc và nước Áo vào thời điểm Thế chiến Hai bùng nổ. Chính trị gia Mỹ kêu gọi người Pháp nhớ lại những cái giá phải trả cho việc các nước Tây Âu nhắm mắt làm ngơ trước việc phát xít Đức xâm chiếm hai quốc gia nói trên.
Theo ông Steven Bannon, « nếu phương Tây làm ngơ trước việc ĐCSTQ từ bỏ các cam kết duy trì một Hồng Kông tự do và dân chủ, thì không có gì có thể dừng chân họ lại. Tiếp theo Hồng Kông sẽ là Đài Loan, và chúng ta chắc chắn sẽ bị cuốn vào cuộc chiến tranh thực sự để bảo vệ Biển Đông ».
Hoàng Trung từ Hà nội – Thoibao.de (Tổng hợp)
>>> Đài Loan -Trung Quốc “rực lửa”
>>> Đài Loan “phá vòng vây” từ Trung Quốc
>>> Đài Loan – yếu tố “thiêu đốt” Trung Quốc trong cuộc đọ sức Mỹ – Trung
