Nghị viện châu Âu và Hiệp định Tự do Thương mại EU - Việt Nam

***Nghị viện châu Âu ( Ảnh: Thu Lan Böhm )***

LTS:

Sau chuyến đi làm việc ở Nghị viện châu Âu và Uỷ ban châu Âu gần đây, cô Thu Lan Böhm, một người Đức gốc Việt, đã cho biết những ấn tượng của cô, đặc biệt có liên quan đến Hiệp định Tự do Thương mại EU – Việt Nam qua bài viết sau đây:

Mỗi lần làm việc ở Nghị viện châu Âu (The European Parliament -EP) và Uỷ ban châu Âu (European Commission-EC) lại thêm một lần tôi ngỡ ngàng về trình độ và sự chuyên nghiệp của nhân viên và vui mừng vì dù tình hình chính trị, các đảng cầm quyền ở các nước thành viên thay đổi nhưng mục đích cuối cùng của Liên minh châu Âu: tạo ra một thị trường chung trên nền tảng của sự dân chủ tư sản, thúc đẩy phát triển kinh tế và tiến bộ xã hội theo các nguyên tắc về tự do, dân chủ, nhân quyền và nhà nước pháp quyền vẫn được giữ vững và bảo vệ bởi cấu trúc tổ chức và chính sách của Nghị viện, Hội đồng (the Council) và Uỷ ban châu Âu.

Liên minh châu Âu hiện (vẫn) có 28 quốc gia thành viên với tổng dân số là 508 triệu và tổng diện tích là 4 triệu km vuông(ASEAN có 600 triệu dân và diện tích 4,5 triệu km vuông). Từ Malta với dân số hơn 429.000 người tới Đức với 86 triệu dân. EP hiện nay có 751 nghị sĩ. Trong đó nước đông dân nhất là Đức có 96 ghế, Malta ít dân nhất có 6 ghế. Tức là 895.833 người Đức mới được bầu 1 nghị viên, trong khi 71.500 công dân Malta đã có 1 nghị viên. Nước Hung chẳng hạn có 21 ghế với 9,9 triệu dân (471.428 dân/1 nghị viên). Quy định này để giảm sự mất cân bằng giữa các nước lớn nhỏ. Có những Hiệp định, hợp đồng, chỉ được ký kết hay thay đổi khi cả 28 quốc gia thành viên nhất trí. Có những quy định chỉ cần ít nhất 7 quốc gia với ít nhất 51% dân số của EU đồng tình. EU không có đảng cầm quyền mà có nhiều Đảng khác nhau. Các Đảng ở Nghị viện châu Âu cũng là các Đảng có ở các quốc gia thành viên. Các đảng từ những quốc gia khác nhau nhưng có cùng xu hướng chính trị tự do lập „phe cánh“. Những nghị sĩ không được phe nào cho nhập hội được gọi là „non-inscrits“, ví dụ nữ nghị sỹ cực hữu của Pháp Marine Le Pen.

28 quốc gia thành viên với 24 ngôn ngữ chính thức. Tất cả các văn bản đều phải dịch ra 24 ngôn ngữ. Mỗi nghị sĩ đều có quyền được phát biểu bằng tiếng của quốc gia mình. Nhân viên làm việc ở EU phải nói trôi chảy cả 3 ngôn ngữ làm việc (Anh, Pháp Đức.) Phiên dịch của EU phải có khả năng dịch simultan 5 thứ tiếng. Phần lớn họ nói trôi chảy 7-8 ngôn ngữ khác nhau. Thật đáng khâm phục.

Chủ đề của chuyến đi của tôi lần này đến Brüssel là „Tương quan giữa chính sách nhập cư và thương mại của Liên Minh châu Âu“.

Ngoài nhiệm vụ chính của tôi là chính sách nhập cư và công việc của Toà án tại Đức, tôi quan tâm đến chính sách thương mại của EU vì liên quan đến Hiệp định tự do thương mại (EVFTA)và Hiệp định bảo hộ đầu tư EU và Việt Nam. Cám ơn hai bạn đồng niên Chu Văn An đã chia sẻ với tôi ý kiến và kinh nghiệm của các bạn về chủ đề này.

Rất hay trong nhóm làm việc của tôi có ông Ulrich Trautmann, legal officer của EC, người tham gia chấp bút và hội đàm về hai Hiệp định trên.

Cả hai Hiệp định đã được trình Hội đồng Châu Âu từ tháng 10.2018 để ký kết. Nếu được ký sẽ trình EP để phê chuẩn. Phe Đảng Xanh và phe các Đảng cánh tả châu Âu đã khiếu nại không ký kết vì Việt Nam chưa đạt tiêu chuẩn và dân chủ, nhân quyền, nhà nước pháp quyền và chưa có đủ chế tài để bảo vệ người lao động và môi trường. Họ thấy nếu hai Hiệp định này được ký kết thì không chỉ Việt Nam sẽ bị thiệt hại (ví dụ chưa đủ năng lực để kiểm soát sai phạm về môi trường hay quyền lợi người lao động) mà còn làm sai lệch môi trường cạnh tranh lành mạnh của kinh tế thị trường ( ví dụ giá thành sản phẩm của những nhà đầu tư trả lương tốt, chấp hành mọi quy định bảo vệ môi trường sẽ cao hơn giá thành sản phẩm của những nhà đầu tư không chấp hành nghiêm chỉnh luật pháp…) Hai phe này có 104 nghị sĩ nhưng như đã nói ở trên, các đảng khác có thể tự do nhập phái này khi biểu quyết. Tháng Năm 2019 Nghị viện châu Âu được bầu mới. Chưa ai biết được các lực lượng chính trị sẽ thay đổi như thế nào.

Hai Hiệp định này có được ký và phê chuẩn hay không phụ thuộc vào chính sách của các Đảng tham gia EP trong nhiệm kỳ tới.